|
|
اگرچه الان زمستونه، اما اگه منظور ضرب المثل "سالي که نکوست از بهارش پيداست" رو شروع سال بدونيم و نه شروع فصل بهار، سال 2004 احتمالا به انتها نمي رسه! چون علاوه بر اين زلزله ي وحشتناک، يک کاوشگر بسيار ارزشمند هم که سالها به پاش نشستن، احتمالا از بين رفت. اگرچه همه ي اين وقايع رو بايد به حساب سال 2003 نوشت اما انصافا از جهاتي اصلا روزهاي خوبي نيست. ديروز پنجمين تلاش براي پيدا کردن بيگل ناکام موند تا ديگه همه ي اميدها به چهار ژانويه و سفينه ي مادر بسته بشه. در اين روز mars express به مدار مورد نظر خواهد رسيد و تلاش مي کنه تا با بيگل ارتباط برقرار کنه. ظاهرا فشار کاري در اولين روزهاي سال جديد هم کلي روي دانشمنداي انگليسي و اروپايي تاثير گذاشته. اونها دنبال هرچيزي مي گردن تا بارقه اي از اميد براي زنده بودن "پاکوتاه" پيدا کنن. مثلا حتي به مارس اديسه ي امريکايي ها هم شک کردن که نکنه وسايل ارتباطي ش دچار مشکل شده باشه و به همين خاطر نتونسته با بيگل ارتباط برقرار کنه. به هر حال اينجا هم يه مقاله ي جالب در مورد سرنوشت اکتشافات مريخي هست. اما از کهشکشان خودمون هم بشنويد که ظاهرا يه بازوي ديگه پيدا کرده! چند گروه از دانشمندا که از حدود سال 98 بر روي تهيه ي نقشه ي گازهاي هيدروژني در کهکشان کار مي کردن، به تازگي بازوي جديدي براي راه شيري پيدا کردن. اين بازو به خاطر ساختارش با تلسکوپهاي نوري ديده نمي شه و به همين دليل هم تا به حال کشف نشده. جالبه که بدونيد تهيه ي نقشه و ساختار کهکشان ما از دهه ي 40 ميلادي شروع شده اما هنوز بدرستي نمي دونيم که واقعا کهکشان ما چند بازو داره و اين بازوها چطور و از کجاي هسته جدا شدن. آسمان پرستاره ي بم اين شبها حتي ماه هم نداره... هر کي هرکاري که مي تونه، براي زنده ها و مرده ها، انجام بده. □ نوشته شده در ساعت 3:08 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
........................................................................................
اما از نجوم. فردا فضاپيماي مشترک چيني – اروپايي Explorer 1 به فضا پرتاب خواهد شد. اين ماموريت که Double Star نام داره، دو ماهواره رو در مدار زمين قرار مي ده تا به بررسي تاثيرات خورشيد بر محيط زيست زمين بپردازن. پرتاب کننده و ماهواره ها توسط چيني ها ساخته شده و در عوض اروپايي ها هم کمکهاي علمي طرح رو به عهده گرفتن. اونها تعداد قابل توجهي از آزمايشگاههاي علمي شون رو در اختيار چيني ها قرار دادن و در ضمن در ساختن شبکه ي انتقال داده ها بر روي زمين کمکهاي زيادي کردن. نمونه اي از همکاريهاي پرفايده ي بين المللي که هر دو طرف سود مي برن. اين طور که به نظر مي رسه چينيها در مورد فضا، فضانوردي و ستاره شناسي هم بارشون رو بستن. سالهاست که ما هم داريم سعي مي کنيم تا يه ماهواره داشته باشيم و به خاطرش کلي منفعت يک طرفه رو هم تقديم روسها کرديم، اما هنوز هم ... . از ماهواره هاي دست دوم استفاده مي کنيم. بگذريم. اما از بيگل 2 که حسابي سال نو رو به کام اروپاييها تلخ کرده. پروفسور Pillinger که مسئول اين طرح هست هنوز خيلي اميدواره و کلي استدلال مياره که "پاکوتاه" هنوز زنده هست و نبايد نااميد بود. اون حتي جواب ندادن اون رو به يک ارتباط عاشقانه! تشبيه مي کنه: "مثل اين مي مونه که شما يه نامه ي عاشقانه فرستاده باشيد. حالا بايد صبر کنيد تا اونها جواب بدن" او ميگه که ايمان داره بيگل سالم فرد اومده. اگه اينطور باشه برنامه اي اتوماتيک اون رو مي تونه تا هفته ها و حتي ماهها زنده نگه داره. پروفسور Pillinger دلايل متعددي براي موفق نبودن ارتباط با کاوشگر مطرح مي کنه. يکي از اونها درست کار نکردن ساعت کاوشگره. ممکن اين ساعت توسط کامپيوتر صفر شده باشه يا به هر دليل زمان درست رو به فرستنده اعلام نکنه. در اين صورت "پاکوتاه " زماني با ما ارتباط برقرار مي کنه که ما نمي تونيم اون رو بشنويم. به هر حال وقتي که امروز صبح خورشيد در انگلستان طلوع کرد و رصد خانه ي Jodrell Bank گنبدش رو بست، اميد خيلي ها هم به زنده موندن "پاکوتاه" غروب کرد. با اين وجود جستجوها همچنان ادامه خواهد داشت. چند ساعت پيش، اديسه ي امريکاييها براي دومين بار به منطقه ي فرود بيگل رسيد و مشغول جستجو براي پيدا کردن اثري از اون هست. کمي قبل از اون، براي دومين شب متوالي تلسکوپ غولپيکر Jodrell Bank با کمک امواج رادار داره به دنبال کاوشگر مي گرده. اين جستجوها همچنان ادامه پيدا خواهد کرد تا چند روز ديگه Mars Express مادر پاکوتاه، کارش رو آغاز کنه تا شايد اون بتونه اثري از فرزند گمشده اش پيدا کنه. به هر حال براي همه بهترين کار صبره. □ نوشته شده در ساعت 12:05 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
خانمها، آقايان! مفتخريم به اطلاعتون برسونيم كه وبلاگ گروه نجوم روجا در دور اول مسابقه انتخاب بهترين وبلاگهاي فارسي در شاخه علمي-آموزشي سوم شد. تبريك ميگيم به شما و خودمون. انشاالله در دور دوم هم اين بنري كه اين بالا گذاشتيم جواب بده!  اما بريم سراغ بيگل۲. تا اين لحظه هيچ سيگنالي از بيگل۲ كه بايد صبح ديروز(پنجشنبه ۲۵ دسامبر) روي مريخ فرود اومده باشه دريافت نشده. دانشمندان اسا تا حالا دو بار سعي كردن كه با بيگل ارتباط برقرار كنن كه هيچ كدوم موفقيت آميز نبوده. سومين تلاش براي تماس فردا صبح انجام ميشه. دو احتمال وجود داره: يا بيگل سقوط كرده ويا اينكه وسايل ارتباطيش از كار افتادن. چند روز پيش در سطح مريخ طوفانهايي بود كه ممكنه بيگل رو در تامين انرژي دچار مشكل كرده باشن.چون انرژي بيگل از طريق صفحات خورشيدي تامين ميشه. حتي اگه فردا صبح هم تماس با بيگل ممكن نشه نميشه هيچ اظهار نظر قطعي كرد. هنوز بايد صبر كرد. شايد هفته ها.خبر فارسي، خبر انگليسي، خبر انگليسي
راستي اينجا آسمون صاف صافه. اما متاسفانه ديروز غروب اينطور نبود و مقارنه ماه و زهره رو از دست داديم. □ نوشته شده در ساعت 1:57 AM توسط گروه نجوم روجا
ماجرا اينه مدارگرد Mars Odyssey ناسا از روي محلي که قرار بود بيگل فرود بياد عبور کرده اما هيچ ارتباطي نتونسته باهاش برقرار کنه. حالا قراره که ساعت 22 (به وقت جهاني، حدود يک و نيم جمعه به وقت ايران) تلسکوپ غول پيکر Jodrell Bank در انگليس اون منطقه رو کاوش کنه تا شايد سيگنالي از بيگل رو رديابي کنه. اخترشناسا خيلي اميدوارن که اين جستجوي راداري بتونه نشاني از سالم بودن بيگل پيدا کنه. اگرچه هنوز اديسه ي ناسا تا سوم ژانويه – زماني که Mars Express، سفينه ي مادر شروع به کار مي کنه) هر روز اين امکان رو خواهد داشت تا شايد سيگنالي از بيگل 2 رديابي کنه. به هر حال اگه تا 26 دسامبر خبري از کاوشگر نشه، اميدها براي سالم بودنش کمرنگ خواهد شد. سفينه بايد در اولين روز فرودش باتريهاش رو شارژ کنه در غير اين صورت در اولين شب مريخيش زنده نخواهد موند. چند روز پيش که اين کاوشگر از Mars Express جدا شده بود، اروپاييها و به خصوص انگليسي ها کلي خوشحال و سرحال بودن و جشن گرفتن و کلي سر و صدا راه انداختن. اما اين اتفاق حسابي همه رو ناراحت کرده. واکنشها به اين اتفاق متفاوته. بعضي اگرچه اين ماجرا رو کمي نااميد کننده قلمداد مي کنن اما اون رو پايان همه چيز نمي دونن، بعضي ها هم بکلي نا اميدن و معتقدن کاوشگري رو که بعد از شش ماه پرواز و طي کردن 400 ميليون کيلومتر به مريخ رسيد، کاملا از دست دادن و باقي حرفها وقت تلف کردنه. هرچند احتمالات زيادي وجود داره که اميدوار کننده بنظر مي رسه. ممکنه که کاوشگر در جاي ديگه اي فرود اومده باشه، ممکنه که بدرستي باز نشده باشه حتي ممکنه که جهت گيري آنتن هاش درست نبوده باشه... اگه اين کاوشگر هم به کلي از کار افتاده باشه، دومين اتفاق ناگوار در کمتر از يک ماه خواهد بود که براي پژوهشگراني که روي مريخ کار مي کنن، رخ داده. قبل از اين هم فضاپيماي نازومي ژاپنيها، به دليل خطا در مسير مدارش دچار مشکل شده بود و نتونسته بود ماموريتش رو انجام بده. هرچند که هنوز Mars Express وجود داره و قراره کارهاش رو چند روز ديگه آغاز کنه. اين کاوشگر الان در فاصله ي 156 ميليون کيلومتري زمين قرار داره. (اين فاصله تقريبا به اندازه ي فاصله ي زمين تا خورشيده) از کارافتادن يک کاوشگر يا سفينه بعد از طي کردن چنين مسير طولاني واقعا براي کسايي که روش کار مي کنن و بهش اميد بستن وحشتناکه. آرزو کنيم که کاوشگر سالم باشه. اين حداقل نقشيه که مي تونيم در توليد علم جهاني داشته باشيم ؛-) □ نوشته شده در ساعت 12:32 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
کريسمس مبارک. اين روز – يا شايد هم شب – عزيز رو به همه ي مسيحيها از صميم قلب تبريک مي گيم. پس همين اول هم يه عيدي آسماني خيلي مخصوص و زيبا به مناسبت سال جديد ميلادي.  فردا غروب، بين ساعت پنج و نيم تا حدود 7 مي تونيد يه منظره ي بسيار زيبا رو در افق غربي ببينيد: هلال باريک و بسيار زيباي ماه و زهره ، زيباي آسمان شامگاهي ، در کنار يکديگر خودنمايي مي کنن. اينجا هم يه سري 7 تايي از عکسهاي بسيار زيباي تلسکوپ جديد Spitzer مي تونيد ببينيد. اين تلسکوپ مادون قرمز ناسا که به احترام اختر فيزيکداني که براي اولين بار در سال 1946، پيشنهاد داد تا تلسکوپهاي بزرگ رو در فضا قرار بدن، به Spitzer تغيير نام داده ، چهارمين و آخرين رصدخانه ي بزرگ ناسا ست که به تازگي و در يک کنفرانس دانشمندان يه سري از عکسهاي اون رو منتشر کردن که انصافا هم بسيار زيبا هستن.
اما يه خبر خيلي جالب و خوب هم بشنويد از همکاري ناسا با انجمنهاي نجوم آماتوري. طبق خبر سايت Astronomy ، بعد از اينکه ناسا با کاوشگرهاش، تلسکوپ فضايي هابل و سفينه هاي سرنشين داري که حتي انسان رو به ماه بردن نقش بسيار مهمي رو در اکتشافات فضايي ايفا کرده، حالا قصد داره تا منابعش رو بيشتر در اختيار عموم بذاره و به نوعي به خونه ها راه پيدا کنه. هدف طرحي که The Night Sky Network يا به اختصار NSN ناميده مي شه و پروژه ي مشارکتي بين ناسا، Astronomical Society of the Pacific (که لينکش اين پايينه) و Astronomical League هست ، تهيه ي ابزار و مواد اوليه براي انجمنها و تشکلهاي ستاره شناسيه تا به اين طريق علاقه و اشتياق شون به ستاره شناسي رو با عموم مردم شريک شن! يعني با کمک گرفتن از اين وسايل يه جورايي نشون بدن که چرا "گير" آسمونن. سري اول اين طرح هم به PlanetQuest اختصاص داده شده و اسمش PlanetQuest" : جستجو به دنبال زميني ديگر" هست. اين بسته در مورد جستجو به دنباا سيارات در اطراف ستاره هاي ديگر هست. با کمک وسايلي که در اين کيت هست، چيزهايي مثل يه سري DVD و کتاب راهنما براي فعاليتهايي که پيشنهاد شده، منجماي آماتور مي تونن مفاهيم اوليه ي ستاره شناسي رو براي کسايي که آشنايي اي با آسمان ندارن، تشريح کنن. جالبه که ناسا به شدت به اين طرح علاقه منده و از همکاري با منجماي آماتور استقبال مي کنه. "منجماي آماتور مي خوان که مردم بيشتري با آسمان آشنا بشن و از ستاره شناسي لذت ببرن. اين چيزيه که ما هم به دنبال اون هستيم" اين صحبتهاي Michael Greene يکي از مسئولين طرح PlanetQuest در JPL ناسا ست! به هر حال مي تونيد مطمئن باشيد که اگه امريکايي ها تازه به اين فکر افتادن، تو مملکت ما مدتهاست که انجمنها و گروههاي نجومي دارن .... فقط يه مشکل کوچولو وجود داره و اونم اينه که ما سازمان فضانوردي نداريم. و الا کسايي که مايل باشن کمک کنن خيلي زيادن :) براي اطلاعات بيشتر و عضويت رايگان در اين طرح اينجا رو ببينيد. نمي دونم که آيا براي ايرانيها هم اين وسايل رو مي فرستن يا نه اما امتحانش ضرري نداره. دو سال پيش در يه چنين شبي خيلي از بچه هاي گروه داشتن آخرين صفحات يه "کتاب مشترک" رو مي خوندن. اين کتاب به کريسمس و يه رسم جالب در يه کشور خارجي مربوط مي شه. خوندن اين کتاب هم يه شيوه ي خاصي داره. سواي از اينکه خوندن يه کتاب مشترک تجربه ي خيلي خوبيه که به شما هم توصيه مي کنم، به خاطر اين شب قشنگ و به ياد اون خاطره ي زيبا، به شه نفر از کسايي که بتونن اسم کتاب رو بگن (ميل بزنن) جايزه تقديم مي کنيم. واضحه که بچه هاي گروه که اون کتاب رو خوندن جزو اون سه نفر نيستن. شب کريسمس خوش بگذره. □ نوشته شده در ساعت 10:32 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
 به عزیزترین کسانم ، به بچه ها – و بزرگترا- ی گروه
سلام شب یلداتون مبارک. [...] برای ما هم ... ... دیگران قرعه ی قسمت همه بر عیش زدند دل غم دیده ی ما بود که هم بر غم زد.... سلام، شب يلداتون مبارک. اين شب يلدا هم يکي از رسمهاي جالب ايراني هاست که بي ارتباط با ستاره شناسي نيست. درواقع در شب يلدا يا شب چله، زمين در يک موقعيت ويژه در مدارش به دور خورشيد قرار می گیره. امشب زمين به نقطه اي مي رسه که بهش "انقلاب زمستاني" مي گن. در اين زمان براي ما که در نيمکره ي شمالي زندگي مي کنيم، خورشيد کمترين ارتفاع رو داره و مايل ترين زاويه رو با افق ما مي سازه. همين امر باعث مي شه که خورشيد هم مسير کوتاهي رو در آسمان طي کنه و هم در بيشترين فاصله اي که مي تونه نسبت به غرب داشته باشه، به زير افق بره. همه ي اينها رو که باهم جمع کنيد و اگه مسئله رو خيلي خيلي ساده در نظر بگیریم، باعث مي شه که زمين (درواقع در نيمکره ي ما) سردترين روزهاش رو در طول يک سال سپري کنه. اما دقيقا بر عکس همه ي اين اتفاقها در نيمکره ي جنوبي رخ مي ده. يعني مردم نيمکره ي جنوبي، طولاني ترين روزشون امروز خواهد بود و ... . يه نکته ي جالب هم اينه که همين امر باعث مي شه که مثلا مردم استراليا (و بقيه ي کشورهاي نيمکره ي جنوبي) هرگز کريسمسي رو در برف نبينن! لازمه يادآوري کنم که انقلاب زمستاني اصلا به اين معنا نيست که زمين در دورترين فاصله اش نسبت به خورشيد قرار داره. اتفاقا اين روزها زمين نسبت به تابستان ما به خورشيد نزديکتر هم هست. اتفاقي که مي افته اينه که زاويه ي انحراف زمين نسبت به صفحه ي مداريش (همون دايره البروج) به بيشترين حد خودش مي رسه. اين اتفاق در اول تابستان هم رخ مي ده. به هر حال چه با در نظر گرفتن اينها و چه بدون اون، شب يلدا تون خوش. براي ما هم فال بگيريد. در ضمن خبر ديدار مسافراي کسوف توسط سايت مجله ي نجوم تصحيح شد. اين ديدار به جمعه پنجم دي موکول شده. مجله ي نجوم در اين باره توضيح بيشتري نداده. بازهم از کسايي که در تهران هستن ومي خوان در اين ديدار شرکت کنن، خواهش مي کنيم با ما تماس بگيرن. (يا ايميل يا کامنت) اين عکس هم هديه ما براي شب يلدا. (اگر چه خيلي ربطي به اين شب نداره!) عکس که بوسيله ي Wren Keller در آريزونا و با يه تلسکوپ 10 اينچي گرفته شده، مشتري رو در ساعت 9 صبح نشون مي ده. اين روزها مشتري اونقدر پرنور هست که بشه اون رو در روز هم ديد. مثل زهره. ديدن اين جرم در روشنايي روز واقعا لذت بخش و البته کمي سخته. براي ديدن مشتري يه دوربين دوچشمي خيلي معمولي هم کافيه. فقط لازم هست که جاي دقيقش رو بدونيد. اين عکس زماني گرفته شده - حدود 5 روز پيش - که ماه تربيع در کنار مشتري قرار داشت و به راحتي مي شد از روي ماه به جاي مشتري پي برد. شما هم مي تونيد. امتحان کنيد:-) رصد انکه رو هم فراموش نکنید امشب در موقعیت بسیار خوبیه. اطلاعات مورد نیاز رو از اینجا بخونید □ نوشته شده در ساعت 4:33 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
اما دوتا خبر نسبتا تازه : مسافراي قطب يکشنبه ديداري عمومي در فرهنگسراي ارسباران تهران خواهند داشت. طبق اعلام سايت مجله ي نجوم، اين ديدار براي خبرنگاران از ساعت 10 تا 12 صبح و براي عموم مردم از 3 تا 5 بعدازظهر خواهد بود. ديدن آدمهايي که به قطب رفتن بايد چيز جالبي باشه :-) اگه کسي تو تهران مي خواد بره و با اونها صحبت کنه يه تماسي با ما بگيره. فقط اينکار بايد تا قبل از بعداز ظهر يکشنبه انجام بشه. در ضمن فرهنگسراي ارسباران در کوچه ي ارسباران ، زير پل سيد خندانه. خبر ديگه اينکه کاوشگر بيگل 2 به مريخ رسيد. اين کاوشگر در واقع همدمي براي فضاپيماي مارس اکسپرس اروپاييه. اولين فضاپيمايي که اروپاييها به تنهايي به سياره اي ديگه مي فرستن. بيگل دو انگليسيه و مقر فرماندهي اين پروژه هم در آلمان هست. فرستادن يه فضاپيما به مريخ کار بسيار سخت و پرخطريه. بطور مثال تا حالا 30 فضاپيماي روسي و امريکايي به دلايل مختلف نتونستن به مريخ برسن. آخريش هم نازومي ژاپني بود که چندي پيش به مريخ نرسيد. اما هم مارس اکسپرس و هم بيگل 2 تا الان ماموريت شون رو با موفقيت انجام دادن. اما بيگل دو براي برداشتن آخرين گام به "دستهاي آقاي نيوتن" اميد بسته. اين کاوشگر هيچ نيروي پيشرانه اي براي کنترل و تعيين مسير نداره و تنها از قوانين نيوتني گرانش استفاده مي کنه. اين کار يک بار توسط امريکاييها و براي کاوشگر pathfinder استفاده شده بود و البته نتيجه هم داد. حالا اينبار انگليسيها و اروپاييها کاوشگر شون رو به "دست خدايان" سپردن تا به سلامت بر روي سطح سنگي مريخ بنشونن. اين کاوشگر قراره در مورد آب، يخ و حيات در گذشته و حال مريخ بر سطح و زير سطح مريخ، مطالعاتي رو انجام بده. کاوشگر، احتمالا در روز کريسمس به مريخ خواهد نشست. آخرین خبرها حاکی از اینه که بیگل با موفقیت از مارس اکسپرس جدا شده. این تصویر مربوط به لحظه ای هست که کاوشگر حدود 20 متر از فضاپیما دور شده. □ نوشته شده در ساعت 1:33 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
در شب عيد کريسمس (24 دسامبر – 3 دي) هيل يک تلسکوپ که توسط جمعي از مشهورترين ستاره هاي فيلمهاي علمي تخيلي هاليوود براي کمک به طرحش، امضا شده رو به حراج خواهد گذاشت. هيل آرزو داره تا شبکه اي بين المللي براي همکاريهاي بين المللي تشکيل بده؛ شبکه اي که با استفاده از ستاره شناسي، مرزها و حصارهاي فرهنگي بين کشورها رو از ميان برداره. مرکز تحقيقاتي در کلودکرافت– دقيقا جاييکه هيل دنباله دار مشهور هيل – باپ رو کشف کرد- اولين اونها خواهد بود. در پروژه هايي به اين وسعت، معمولا تامين پول يکي از اصلي ترين مشکلاته، هر چند که هيل از قبل کمي پول براي طرحش بدست آورده بود. او الان يه جا داره "جاييکه کسي قبل از اين پاشو اونجا نذاشته" . يکي از کالجهاي هيل در کلودکرافت هم يه تلسکوپ قديمي بهش هديه کرده. يه تلسکوپ بازتابي 4.25 اينچي که در اواسط دهه ي 60 ميلادي (دهه ي 40 شمسي) ساخته شده. اونها يه هيل پيشنهاد کردن تا با فروش اين تلسکوپ بخشي از پول مورد نيازش رو تامين کنه. خود هيل مي گه : "من يه کم بهترش کردم. سه هفته پيش من اين تلسکوپ رو به يه گردهم آيي بزرگ راجع به سفرهاي فضايي فيلمهاي علمي تخيلي در تگزاس بردم و از اعضاي اصلي اون گردهم آيي خواستم تا خودشون اون رو امضا کنن. با اين توضيح که ممکنه اين تلسکوپ براي تامين بودجه فروخته بشه. " و بدين ترتيب کلي از ستاره هاي مشهور سينما و تلويزيون اون رو امضا کردن. کسايي مثل کاپيتان کريک فرمانده اسکات ستوان اوهارا و ... . و چند روز ديگه هيل اين تلسکوپ رو خواهد فروخت. بليت حراجي 10 دلاره. کسايي که 2 يا 10تا بليط بگيرن هم جايزه دارن. اين هم يه روش براي تامين بودجه هست. اگه مثل خيلي از چيزهاي ديگه خرابش نکنيم، مي شه براي "بعضي" از کارها توي ايران هم ازش استفاده کرد. البته اگه خرابش نکنيم. اطلاعات بيشتر راجع به اين پروژه و آدمهايي که تلکسوپ رو امضا کردن رو اينجا ببينيد. ديشب آسمان رشت بسيار عالي بود. هوا صاف صاف بود و زمينه ي آسمان هم مشکي عين مخمل. اون باد گرمي هم که گفتم، 11 درجه دماي هوا رو بالا برد و به گفته ي بعضي جا ها رشت گرمترين شهر ايران شد. اما شنيدم از امروز دوباره .... □ نوشته شده در ساعت 1:43 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
در اين سايت ميتونيد اسامي صورفلكي رو همراه با تصاويرشون در زبانهاي مختلف پيدا كنيد. مثلا در فارسي. اين جاوا اپلت زيبا رو هم حتما ببينيد. از بيرون كهكشان تا درون برگهاي درخت بلوط... راستي مريخ رو در آسمان پرسياره اين شبها فراموش نكنيد. اگرچه زهره، عطارد، زحل و مشتري حريفان قدري هستند. اما خداي جنگ هنوز تسليم نشده است.مريخ دوستان هم سري به اينجا بزنند. صاف باشيد!باشه؟ □ نوشته شده در ساعت 12:10 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
به تعبيري ديشب و به تعبيري ديگه پريشب اوج بارش جوزايي بود. بارش زيبايي در نيمه ي نيمه ي سرد سال. ما نتونستيم هيچ چيزي ببينيم. هوا ... . اگه کسي چيزي ديد، لطفا خبري بديد. امشب هم مقارنه ي ماه و مشتري هست. ما هم سعي مي کنيم از لابه لاي ابرها پيدا شون کنيم. ماه تربيع از قدر 12- و مشتري حاکم مطلق آسمان نيمه شب از قدر 2- . هر دوي اينها در صورت فلکي اسد – در پاي شير- که بارش شهابي معروفي داره، قرار دارن. اگه مي خواييد اسد رو هم پيدا کنيد کافيه کمي به سمت چپ بريد: سه تا ستاره ي نسبتا پرنور مي بينيد که يه مثلث تشکيل مي دن. اين ستاره ها از قدر 1/2 ، 5/2 و 3/3 هستن که در شهرها هم – اگه درجايي نه چندان پرنور باشيد راحت پيدا مي شن. بقيه ي اسد رو هم توي يه شب رصدي پيدا کنيد؛) يکي دوتا خبر کوتاه رو هم بگم. اول اينکه اگرچه اين مريخ ديگه از زمين دور شده اما همچنان بشدت خبر ساز هست. به تازگي فضاپيماي Mars Odyssey اطلاعاتي بدست آورده که از احتمال تغييرات آب و هوايي مريخ خبر مي ده. جدا از اين Don Parker عکاس نجومي اهل فلوريدا اين عکس رو دو روز پيش و با فاصله ي زماني 1 ساعت و 20 دقيقه از مريخ گرفته. عکس طوفان شني بزرگي رو نشون مي ده. در مريخ وجود طوفانهاي شن چيزي کاملا طبيعيه. اما گاهي اتفاق مي افته که اين طوفانها با هم ديگه ترکيب مي شن و تشکيل يه طوفان عظيم سياره اي مي دن. مثل اتفاقي که دو سال پيش روي داد و ماهها سياره رو دربرگرفت. ديگه اينکه يه فضا پيما به اسم little satellite that did که به دانشگاه کلرودا تعلق داره، بعد از پنج سال قرار بود پريشب به زمين برگرده. مطلبش طولاني اگه خبري از برگشتنش پيدا کردم کلش رو مي نويسم. ... و سرانجام ديروز صدام رو گرفتن. صدام که اين اواخر ديگه مجسمه ي ديکتاتوري دنيا شده بود. اگر چه اين ظاهرا به نجومي ها ارتباط نداره اما چيز نگران کننده يي هست که ممکنه اون رو به ما مربوط کنه. آخراي سال 81 يکي از دوستان خوب نجومي ما، به مناسبت سال جديد جمله يي رو گفت که در مورد صدام و کاملا صدق مي کنه: آرزو مي کنم روزي همه ي ديکتاتوراي دنيا رو به جايي تبعيد کنند که آسمونش هميشه ابري باشه! آسمان تون صاف و پرستاره. □ نوشته شده در ساعت 8:16 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
و از اون تاريخ تا حالا ديگه هيچ انساني به روي ماه نرفته. امشب قرار بود که مسافراي ايراني قطب برگردن. فعلا که ازشون خبري نداريم. اما به هرحال بازگشت شون رو خيلي خيلي تبريک مي گيم. بايک امين تفرشي و حميد خداشناس بعد از بيشتر از يک ماه، بعد از اينکه کلي چيز بي نظير ديدن و بعد از اينکه خورشيد گرفتيگي رو در کنار پنگوئنهاي قطبي رصد کردن، با يه کوله بار خاطرات و تجربيات بي نظير به ايران رسيدن... □ نوشته شده در ساعت 1:23 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
اميد ِ بر باد رفته... خبر از دست رفتن کاوشگر مريخ ژاپنيها مثل اينکه حسابي سر و صدا کرده. امروز تو چند روزنامه مطالبي راجع بهش چاپ شده بود و سايتها هم چيزهاي زيادي درباره ش نوشتن. پس نوشتن راجع به اون منتفيه. اين هم از مزايا – يا مضرات- زندگي در عصر ارتباطاته. کسايي هم که مي خوان مطالبي راجع به نوزومي بخونن مي تونن اينجا و اينجا و اينجا ، مقاله هايي به زبان انگليسي و اينجا هم يه مطلب فارسي پيدا کنيد. اما يه مطلب جالب هم بخونيد از سايت Astronomy راجع به ايرانيها! هرچند آنها دوربينهاي CCD نداشتند، اما صنعتگران ايراني مي توانستند آنچه که در آسمانها مي ديدند، بازآفريني کنند. ظروفي که توسط هنرمندان فلزکار ايراني ساخته مي شد، ويتريني از طرحهاي گوناگوني بوده که اجرام آسماني را نيز در بر مي گرفت. نمايشگاه سرچشمه ي نور: فلزکاريهاي اسلامي از مجموعه ي Nuhad Es-Said در گالري Arthur M. Sackler موزه ي Smithsonian گواهي ست بر اين مدعا درباره ي صنعت فلزکاران ايراني. وب سايت نمايشگاه مي گويد : " هنر فلزکاري يکي از اصلي ترين حالتهاي هنر اسلامي در دنياي اسلام است. در پاسخ به سليقه ها و نيازهاي مختلف طبقات مختلف اجتماعي و اقتصادي، اين هنرمندان به طور مداوم در جستجوي يافتن تکنيکها و زينتيهاي بالقوه اي بودند تا با کمک آن از اشياي ساده و کاربردي اوليه، اشيايي با ذوق و هنر متعالي خلق کنند." هنرمندان فلزکار،از برنج و برنز قطعاتي مي ساختند که آنها را با فلزات ديگر چون مس، نقره و حتي طلا مي آراستند. اين شيوه به هنرمندان اين فرصت را مي داد تا کارهايشان را با مناظري از شکار، ضيافتها، مهمانيها و علايم نجومي بيارايند. خوندن يه مطلب راجع به ايرانيها، اگرچه مربوط به آبا و اجدادي باشن که چيزي ازشون نمي دونيم و در واقع ربطي به ما ندارن، ... جالبه. بگذريم. ديشب تونستيم در اطراف رشت، نزديک تالاب عينک، ستاره ي سيگماي اسد رو پيدا کنيم. براي اون جا، که رطوبت خيلي زياد بود و نور چراغها هم مزاحمت ايجاد مي کرد، با توجه به اينکه ماه هم تقريبا نزديک بود، نشون مي داد که آسمان خوبيه. دنباله دار انکه رو هم فراموش نکنيد. اگه ديديش خبري بديد. انکه نسبتا پرنوره. وضعيتش بهتر هم مي شه. آسمان ما صاف است، اما تو ... . □ نوشته شده در ساعت 7:50 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
مسابقه ي وبلاگهاست، بلاگر داره حسابي حال مي ده، خط تلفن ما قطع شده و ... . ديگه چي بايد بخواييم؟ به ما راي بديد؟:-) نمي دونم چرا جو طوريه که همش مطالب به سمت انتخابات پيش مي ره. به هر حال فکر مي کنم اگه وضع وبلاگها يه کم تغيير کنه، هر سال اين موقعها نمايش جالبي هم از تبليغات انتخاباتي وبلاگها داشته باشيم [...] . ...خلاصه به بلاگر و مخابرات ... بفرستيد و با مشتهاي گره کرده تو انتخابات شرکت ... . اما بعد از شوخي هاي بالا اول يه اين عکس جالب رو از زهره ببينيد: بازتاب الهه ي زيبايي ِ آسمان در شيشه ي اتومبيل! اين عکس رو که Patrick Jablonski فرانسوي سه روز پيش از ستاره (درواقع سياره)ي شامگاهي گرفته، نشون مي ده چقدر اين سياره پرنور و البته زيباست. زهره غروبها و در جنوب غربي آسمون براحتي ديده مي شه. سه شنبه بيشترين کشيدگي (فاصله) عطارد هم بود. وضعيت رصدي عطارد هم اين روزها خوبه اما خيلي دوام نخواهد داشت. به هر حال از دستش نديد. اگه حرکت مريخ رو نسبت به ستاره ي في دلو – که قبلا راجع بهش گفته بوديم – دنبال کرده باشيد، متوجه فاصله ي بسيار زياد مريخ با اين ستاره شديد. مريخ الان بيشتر از 10 درجه از اون ستاره فاصله گرفته و به طرز آشکاري کم نورتر هم هست. اما اگه حرکت سياره ها براتون جالبه، بد نيست اين بار سري به غول منظومه ي شمسي بزنيد. مشتري که حدود ساعت 12 طلوع مي کنه و خيلي هم پرنوره (حدود 2- ) اين شبها در نزديکي ستاره ي سيگماي اسد هست. سيگما از قدر چهاره و پيدا کردنش تو شهرها و در نزديکي مشتري ِ پرنور، کمي سخته. اما مي شه ديدش. فاصله ي اين دوتا الان حدود 50 دقيقه ي قوسيه اما در مدت 10 روز، اين فاصله به نصف کاهش پيدا مي کنه. با مقايسه ي اين حرکت با جابه جايي مريخ، متوجه تفاوت سرعت تغيير مکان مريخ و مشتري خواهيد شد. راستي يه کاوشگر مريخي هم از بين رفت. فضاپيماي نوزومي ِ ژاپنيها، بالاخره به مريخ نرسيد و اميد چشم بادوميها براي کنکاش در مريخ رو به باد داد! نوزومي در زبان ژاپني به معني "اميد" هست :-( فعلا اين فضاپيما در يه مدار دوساله به دور خورشيد خواهد چرخيد. خبر کاملش رو تو پست بعدي بخونيد. در ضمن اون شبي که گفتم؛ برف اومد، الان هم هوا صاف و حسابي سرده. □ نوشته شده در ساعت 12:16 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
تصور مي کنيد وقتي که مدت رياست جمهوري خاتمي ِ [...] تموم شد، چي کار مي کنه؟ البته وبلاگ ما اصلا سياسي نيست و قصد هم نداره که به يکي از اونها تبديل بشه. ولي مي شه براي خاتمي ِ بعد از رياست جمهوري کلي چيز در نظر گرفت. مثلا رييس مجمع تشخيص ِ چيزي، رييس گفت و گوي ِ ... و خلاصه کلي رييس و مدير و وزير و نماينده و زندوني و چيزهاي ديگه. اما آيا کسي هست که تصور کنه ممکنه خاتمي، بعد از تموم شدن کارش(!) بره يه گوشه تو يزد بشينه پاي يه تلسکوپ و از آسمان زيبا و کويري شهرش لذت ببره؟ به هر حال ما هيچ خبري در مورد اين قضيه نداريم. البته فکر مي کنم اين موضوع براي باقي رييس جمهورهاي دنيا هم – حالا با يه کم تفاوت – صدق مي کنه. با اين وجود هميشه استثناء مي تونه وجود داشته باشه. جرج واشنگتن، اولين رييس جمهور امريکا بعد از اينکه بازنشسته شد، به خونه ش در ويرجينيا برگشت و با يه تلسکوپ به ديدن اجرام سماوي پرداخت. الان هم تلسکوپش در بخش "بعد از رياست جمهوري" موزه ملي تاريخ امريکاييها انستيتوي Smithsonian به نمايش گذاشته شده. اين هم يه جورشه ديگه . ... آسمان اينجا طوفاني ست. اگه فردا شنيديد برف اومده اصلا تعجب نکنيد. البته فعلا هوا گرمه. راستي کسي از عطارد خبر نداره؟ داره مي ره ها... . واقعا ممکنه يه رصد – مثلا ماراتن مسيه - با خاتمي برگزار کرد؟ :-( □ نوشته شده در ساعت 12:16 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
مشتري، غول منظومه ي شمسي و زحل، حلقه دار زيباي اون، اگرچه به خاطر اندازه ي بزرگي که دارند به راحتي با چشم ديده مي شن و حتي با تلسکوپهاي معمولي هم مي شه ساختارهاي سطحي روي اونها رو تشخيص داد، به همين اندازه دور هستن و رازهاي خيلي زيادي رو تو خودشون نهفته دارن. اينه که بشر سعي مي کنه با ساختن فضاپيماهاي هرچند گرانف خودش رو به اونها نزديک کنه و از فاصله ي بسيار کم در موردشون کنکاش کنه. اگرچه ناسا مدتهاست که شعار ّسريعتر، بهتر ،ارزانتر ّرو سرلوحه ي کارهاي خودش قرار داده و اجراي پروژه هاي پرهزينه رو متوقف کرده، اما هنوز آخرين پروژه ي گران قيمت ناسا کار خودش رو شروع نکرده. کاسيني آخرين عضو از فضاپيماهاي بسيار گران ناساست که سالهاست در فضا بوده و کم کم داره به مقصد مي رسه. اين فضاپيماي 4/3 ميليارد دلاري که با همکاري اسا و سازمان فضايي ايتاليا راهي زحل شده، از اول جولاي 2004 برنامه هاش رو شروع خواهد کرد. تصاويري رو که اينجا مي بينيد نشون مي دن که کاسيني ظاهرا خوب شروع کرده و به اهداف خواهد رسيد. تصوير سمت چپ هيجدهم آبان وقتي که زحل در فاصله ي 111 ميليون کيلومتري فضاپيما بود، گرفته شده. اين تصوير با رنگهاي طبيعيه و در اون از هيچ فيلتري استفاده نشده. کيفيت و زيبايي اون اين نويد رو مي ده که کاسيني از فواصل نزديکتر تصاوير بي نظيري رو براي پرده برداشتن از رازهاي زحل برامون ارسال خواهد کرد. وقتي که کاسيني به دور ارباب حلقه هاي منظومه بچرخه، ساختار و ماهيت حلقه هاي زحل رو با اطلاعات نفيسي که بدست مي ياره به ما خواهد شناسوند. با وجود تمام اين پيش بيني ها براي آينده، کاسيني فراموش نخواهد کرد که از کجا اومده. هنگامي که کاسيني در دسامبر بر فراز مشتري پرواز کرد، تصاويري از اون تهيه کرد که از نظر وضوح با عکسهاي "گاليله" و "ويجر" رقابت مي کنه. اين نماي زيبا از مشتري که از کنار هم چيدن 27 عکس در رنگ طبيعي کنار هم ساخته شده ساختارهايي رو با دقت 60 کيلومتر نشون ميده. به دليل زاويه اي که خورشيد مي تابه تنها يک چهارم مشتري پيداست. بايد تا تابستون صبر کرد و بعد شاهد شگفتيهاي بي نظير از زحل بود. □ نوشته شده در ساعت 2:15 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
بنابراين از موقعيت استفاده کردم و تونستم تو يه بزرگراه، زهره، مريخ و کمي بعد عطارد رو رصد کنم. واقعا زيبا و بي نظير بود. توصيه مي کنم حتما عطارد رو ببينيد. پيدا کردن و ديدنش بسيار لذت بخشه. زهره رو ساعت 5 و 13 دقيقه و درجايي که تقريبا 50 درجه با موقعيتش در تابستون پارسال ديده بودم، پيدا کردم. 4 دقيقه بعد مريخ پيدا شد که کمي تب دار نشون مي داد. هوا کاملا روشن بود اما اثري از خورشيد نبود. کلي گشتم و اينور و اون ور کردم و تقزيبا نا اميد شده بودم که تونستم بالاخره عطارد رو که بسيار کم نور در پس زمينه روشن افق سوسو مي زد، پايين تر از جايي که انتظار داشتم، پيدا کنم. جدا کيف داشت. اما اون آدرس قبلي پيدا کردنش کمي احمقانه بود. ببخشيد. وقتي آسمان واقعي نداشته باشيم همينه ديگه. پيدا کردن عطارد از روي خط واصل مريخ – زهره به خاطر فاصله ي زيادشون کمکي نمي کنه. بهتره از زهره به اندازه ي 4 انگشت پايين و تقريبا همين قدر به طرف غرب (راست) بريد. اما حالا که هوا صافه –البته براي ما – بد نيست بدونيد که ماه تقريبا کامل – 9/98 درصد سطح ماه نورانيه – هم مهمان آسمانه و ... . با وجود اين ديدن يه آسمان صاف حتي از توي شهر بعد از مدتها غنيمته. □ نوشته شده در ساعت 1:11 PM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
 فکر مي کنيد بزرگترين چشم دنيا مال کي باشه؟ تا اونجايي که يادم هست (و مربوط به سالها پيش مي شه) راجع به بزرگترين چشم دنيا در کتاب رکوردهاي جهان گنيس، چيزي ذکر نشده بود. شايد مشکلي که براي اين رکود وجود داشته، چگونگي اندازه گيري و مقايسه ي چشمها با هم ديگه باشه!
به هر حال، اگرچه بزرگي چشم آدمها در ستاره شناسي مي تونه بي تاثير نباشه، تمام بخشي که باعث حس ديدن در آدم مي شه، بخش شبکيه که نور در واقع بر اون تابونده مي شه، به چند سانتيمتر مربع محدوده. يعني آدمها فقط با چند سانتيمتر مربع جمع آوري کننده ي نور، دارن تمام دنيا رو باهاش مي بينن. البته نه به همين سادگي. براي منجماي آماتور (و حرفه اي ها هم)، خيلي مهم هست که به اين چند سانتيمتر مربع، نور بيشتري از آسمان برسه. اونها کلي تلاش مي کنن تا با کمک وسايل جمع آوري کننده ي نور – دوربين و تلسکوپ و ... – نور بيشتري رو از آسمان به داخل چشم شون ارسال کنن. خب هميشه مشکلاتي هم وجود داره. اما در کل خيلي کم هستن منجماي آماتوري که اندازه ي تلسکوپ اونها – قطر عدسي يا آيينه – به بيشتر از يک متر برسه. که خودش البته خيلي بزرگ هست. حالا تصور کنيد که يه بار صبح که هنوز تو تخت هستيد و داريد بيدار مي شيد، يهو يه تغيير عجيب و غريب بکنيد. به جاي تبديل شدن به سوسک (در مسخ کافکا) دو تا چشم 10 متري! تو سرتون سبز شده باشه. اگه منجم باشيد بايد خيلي مواظب باشيد که از خوشحالي دچار سکته نشيد... اگرچه چنين اتفاقي فقط ممکنه در داستانها بيفته اما چيزي شبيه به اين، در دنياي واقعي و براي دو منجم آماتور روي داد. چشمهاي 10 متري، تلسکوپهاي بي نظير کک در کوههاي موناکي هاوايي هستند و منجمان آماتور خوش شانس، Walter Cruttenden و Jeff Patino . اينها موفق شدن براي يک بار در طول عمرشون روزي رو در رصدخانه ي کک بگذرونن و با بزرگترين تلسکوپ دنيا کار کنن. اونها موفق شدن اين سفر رو در حراجي که از طرف Astronomical Society of the Pacific برگزار شده بود، برنده بشن. اينجا هم خاطرات روزانه ي اونهاست از زبان Walter که بسيار خواندني و جالبه. □ نوشته شده در ساعت 1:42 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
"... هنوز پس از گذشت چهار سال از تعويض 6 ژيروسکوپ هابل، چهار ژيروسکوپ عملياتي آن به خوبي کار مي کنند در حالي که براي تنظيم تلسکوپ فقط به سه تاي آنها نياز است. اما مشکلي که وجود دارد اين است که ناسا هنوز در نگراني فاجعه ي کلمبيا در بهمن گذشته به سر مي برد. پس بعيد نيست که ناسا سفرهاي فضايي را ، به جز آنهايي که به ايستگاه فضايي مي رسند (جاييکه در صورت بروز حادثه براي شاتل، امکان توقف در آن را دارند)، به دليل احتمال خطر بالا ملغي کند. در هر صورت، چه فضانوردان با هابل ملاقاتي داشته باشند يا نه و بدون در نظر گرفتن اينکه تلسکوپ کهنسال، تا چه وقت به کار خود ادامه خواهد داد، ناسا اين فرض را که تلسکوپ را به طرز سالمي در قسمت بار شاتل به زمين بازگردانند، منتفي مي داند. اما در شرايط طبيعي هابل – که هيچ سيستم نيروي محرکه اي بر روي خود ندارد – در حدود سال 2013، کم کم ارتفاع خود را از دست خواهد داد و در جو خواهد سوخت. احتمال دارد چنين وضعيتي براي مردم و مناطق مسکوني زمين حتي خطرآفرين باشد. به منظور جلوگيري از اين امر ناسا تلاش مي کند تا روبوتي به ارزش 300 ميليون دلار را طراحي کند تا به وسيله هاي راکتهايي پروازکند، هابل را در چنگال خود بگيرد و بوسيله ي راکتهاي خودش آن را در مکاني غير مسکوني و به دور از خطر منفجر کند. اسم اين راکت the Claw است. اسمي که از روي دست مکانيکي يکي از شخصيتهاي فيلم Live and Let Die جميز باند گرفته شده است! شاتل فضايي زودتر از شهريور 2004 پرواز نخواهد کرد. بعد از آن ما خواهيم دانست که آيا امکان ادامه ي حيات هابل براي مدت بيشتر، در سال 2006 خواهد بود يانه. اگر چنين باشد، برنامه هاي ارتقاي هابل شامل يک دوربين جديد و يک طيف سنج، 6 ژيروسکوپ با طراحي جديد و دوام بيشتر و همچنين ارتقاي مدار هابل به ارتفاعي بيشتر خواهد بود. در اين صورت تلسکوپ حتي بيشتر از سال 2010 نيز کار خواهد کرد بدون اينکه به سرويس مجدد نيازي داشته باشد. مطمئنا چنين چيزي ستاره شناسان را بسيار خوشنود خواهد ساخت. آنها ازاينکه "هابل" و "وب" را با هم در مدار داشته باشند، خوشحال خواهند شد چرا که تلسکوپ قديمي بيشتر بر روي طول موج مريي و امواج فرابنفش کار مي کند در حاليکه تلسکوپ جديد، يک تلسکوپ مادون قرمز است. کار با اين زوج ، ترکيبي بينظير براي کارهاي علمي خواهد بود. بايد خوش بين بود!" اما بعد. اگه مي بينين چند روزي يه که در مورد ابر و بارون نمي نويسيم، به خاطر تکراري بودن مطلبه. از اين به بعد اگه هواي صافي داشتيم به عنوان به چيز عجيب و جالب مي گيم. اما شماها که آسمان تون صافه اگه چيزي ديديد، خبري ، کامنتي ... خلاصه جاي دوري نمي ره. به هر حال اين روزها دم غروب بهترين وقت براي ديدن عطارد هست. قدر عطارد 47/0 – هست. يعني پرنور تر از مريخه. ارتفاع خوبي هم داره و تقريبا يه ساعت بعد از خورشيد غروب مي کنه. اگه افق صافي داشته باشيد حتما پيداش مي کنيد. يه راهش هم اينه که مريخ رو به زهره وصل کنيد و تا افق امتدادش بديد. عطارد پيدا خواهد شد. ديدن اين وروجک گريز پاي خيلي لذت بخش خواهد بود. عطارد تا يه هفته ي ديگه هم موقعيت خوبي براي ديدن داره. اما بعد کم کم دوباره پايين مي ره و به خورشيد نزديک مي شه. □ نوشته شده در ساعت 12:18 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
 احتمالا بيشتر از نصف کسايي که اسم هابل رو شنيدن، نمي دونن که هابل قبل از اينکه اسم يه تلسکوپ فضايي باشه، اسم يه آدم بوده، آمريکايي الحال که از قضا به ستاره شناسي و بوکس آماتوري! هم علاقه مند بوده و از اونجاييکه همه ي آدمها بعد از موت به عالم برزخ ميرن، ايشون هم بعله... و حالا منتظره تا نتيجه ي اعمالش رو بدن دستش و ...آره.
اما اين بار، اين يکي هابل يعني تلسکوپه هست كه ديگه کم کم داره غزل رو مي خونه و وارد عالم باقي خواهد شد. البته ظاهرا مکافات هابل چيزي جز آتش ... نخواهد بود. اين ماجراي تلسکوپ هابل و اينکه آدم يه تلسکوپ بي نظير رو که هنوز سالمه و کار مي کنه، دستي دستي بسوزونه! مدتهاست که کلي آدم رو سرکار گذاشته. يه خبر بخونيد ازSky & Telescope راجع به هابل. مي توانيد تصور کنيد که تلسکوپ فضايي هابل با وجوديکه هنوز به درستي کار مي کند، به کناري گذاشته شود؟ 6 ماه پيش ناسا بر روي انجام چنين کاري در سال 2010 فکر مي کرد. چنين کاري سالي تا 200 ميليون دلار صرفه جويي را براي سازماني که قرار است جانشين هابل، James Webb را در سال 2011 پرتاب کند، به همراه خواهد داشت. اگرچه ناسا تهديدات خود را براي از کار انداختن مشهورترين تلسکوپ دنيا متوقف ساخته، اما هابل چندان از خطر "تعطيلي پيش از موعد" دور نيست. در ناسا دفتر مدير بخش ستاره شناسي و فيزيک پيگير توصيه هاي هيئتي مشورتي ست تا پيشنهادهايي را براي زنده نگهداشتن هابل حتي بعد از اتمام ماموريتش، براي کند و کاو زواياي عالم، ارايه دهند. بهترين راه کار، حداقل يک بار ملاقات شاتل و فضانوردانش با تلسکوپ و تعمير اجزاي آن – به خصوص ژيروسکوپهاي آن که تنظيم رصدخانه به سوي هدف را برعهده دارند- و نصب ابزارهاي جديد علمي بر روي آن است. اما ماموريت سرويس تلسکوپ که براي سال 2004 برنامه ريزي شده بود، دست کم تا اواسط 2006 ملغي شده است. اين خود به تنهايي مشکلي ايجاد نمي کند... قسمت بعدي خبر رو تو پست بعدي بخونيد. بيرونم کردند... □ نوشته شده در ساعت 9:43 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
نه اشتباه نكنيد! اين ليست فعاليتهاي تروريستي گروه القاعده نيست. اين نمونه اي از كارهاييه كه فقط يكي از چندين طوفان خورشيدي انجام داده. اما همين طوفان يك كار خيلي مهم ديگه هم كرده، بخونيد... 
تقريبا يه ماهه كه خورشيد دوره جديد فعاليتش رو شروع كرده. رها شدن امواج مغناطيسي پر انرژي در فضا حاصل اين فعاليتهاست كه باعث شده همه ركوردهاي ثبت شده در اين زمينه شكسته بشه. البته اين ركوردشكني ها عواقبي هم داشته. تا جايي كه ناسا هم ازش بي نصيب نمونده... ماجرا از اين قراره كه يكي از دستگاههايي كه روي سفينه مدارگرد اديسه مريخ نصب شده بود به خاطر برخورد يكي از اين امواج پرانرژي از كار افتاده. وظيفه اون دستگاه اين بوده كه مريخ رو از لحاظ وجود تشعشعات مضر براي انسان بررسي كنه. چون كه بالاخره دير يا زود ماموريتهاي سرنشيندار به مقصد مريخ هم شروع خواهد شد. مسؤلان ناسا اعلام كردند كه در حال فرستادن سيگنال به اديسه هسنتد تا شايد بتونن اين دستگاه از كار افتاده رو دوباره راه بندازن. البته اگه نتونن اين كارو انجام بدن هم خيلي مهم نيست، چون به گفته خودشون اون دستگاه وظيفه اش رو انجام داده بود و اطلاعات كافي رو قبلا جمع آوري كرده بود. مدارگرد اديسه مريخ در حدود دو سال هست كه در حال چرخش در مدار اين سياره است و قراره كه به مريخ نشين بيگل-2 (كه در روز كريسمس به مريخ خواهد رسيد) در فرستادن اطلاعات كمك كنه. امان از دست اين خورشيد! □ نوشته شده در ساعت 1:35 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
 آسمان ما صاف و کاملا پرستاره س:-) البته کمي در ارتفاع بالا، اون طرف ابرهايي که يه شب ديگه دارن بر سرمون ميبارن.
بازهم بي وقتي مون گرفته. در کل امشب هم مطلب به منجمها مربوط ميشه. دنباله دار انکه. دنباله دار انکه دنباله دار خوبيه که الان هم وضعيت رصدي خوبي داره. يعني ميشه با دوچشمي هم ديدش. طرفاي غروب، لب افق. گيسوش هم خيلي مشخص نيست اما کره ش به اندازه ي کافي پرنوره.اطلاعات رصدي رو از اينجا بگيريد. .... انکه کوتاه دوره ترين دنباله دار شناخته شده است: 3.3 سال! پس بيشتر از 50 بار ديده شده. اين دنباله دار هم جزو اونهايي هست که اسمش به نام راصدش نيست بلکه به محاسبه کننده ش مربوط مي شه. به خاطر کوتاه بودن مدار، اينکه زماني نوراني مي شه که خيلي به خورشيد نزديک مي شه بنابراين زمان رصدش هم سخت مي شه. پس تا سالها اطلاعات رصدي کافي براي محاسبه ي مدارش به دست نيومده بود. اما بر سر کشف اين دنباله دار هم اختلافاتي وجود داره. طبق يکي از اون روايات معتبره، اولين کسي که انکه رو کشف کرد- به تاريخ 17 ژانويه ي 1786، منجمي فرانسوي بود به نام Pierre Méchain. اما 30 سال قبل از او، رياضيدان و ستاره شناس آلماني، يوهان انکه مدار دقيقش رو محاسبه کرده بود! اگرچه بعضي از اوقات که انکه به خورشيد نزديک مي شه، براي زمينيها روز هست و کسي نمي تونه ببيندش، اما اينبار موقعيت رصدي انکه تقريبا خيلي خوب هست و باز بر طبق برخي ديگر از روايات نه چندان موثق، حتي در صبحگاه اوايل دي مي شه اون رو با چشم غير مسلح هم ديد. به هر حال اين روزها انکه نزديک خوشه ي باز و زيباي NGC 6709 قرار گرفته. جاييکه 19 سال پيش ديويد لوي دنباله دار Levy-Rudenko رو کشف کرده بود. اما يه مطلب کوتاه جالب هم بخونيد: تا به حال اسم PHA رو شنيديد؟ PHA اصلا اسم يه مدرک دانشگاهي نيست. (اينجا هم دو نفر ... نشستن که بيشتر از نيم ساعته دارن راجع به امتحان فوق امسال ... مي گن) خلاصه کنم: Potentially Hazardous Asteroids مخففش PHA ميشه. يعني سيارکهاي بالقوه پرخطر. در واقع اسم طرحي هست که سنگهاي فضايي بزرگتر از صد متري رو که از فاصله ي کمتر از 0.05 - تقريبا 7.5 ميليون کيلومتر- فاصله ي بين زمين و خورشيد (واحد نجومي يا AU) مي گذرن، کشف مي کنن. اگرچه ممکنه در ايران اينکار خيلي خيلي ... تلقي بشه، اما براي نيمکره ي ديگه ي زمين اصلا اينجوري نيست و تا امروز هم تونستن 547 تا PHA پيداکنن. پس اصلا نگران نباشيد... □ نوشته شده در ساعت 1:17 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
پس يه کم تلگرافي :  اول اينکه امشب مقارنه ي مريخه. ما هم آسماني کاملا ابري با دانه هاي درشت و نسبتا شديد آب (همون باران قديمي) داريم. اين فکر کنم چهارمين شب متوالي باراني در اينجا باشه. به هر حال جاهايي که هوا صافه حتما ماه و مريخ رو مي تونن در نزديکي هم رصد کنن. فاصله ي مريخ تا مرکز ماه 4 درجه و 12 دقيقه ي قوسي هست.(هر درجه، 60 دقيقه ي قوسيه) يعني توي اين فاصله کمي بيشتر از 8 ماه کامل جا مي گيره. قدر مريخ 0.4- و درخشندگي ماه ِ تربيع هم حدود 12- هست. اگه يه اپتيک هم داشته باشيد مي تونيد ستاره ي في (که قبلا ذکر خيرش شده بود)، ببينيد و متوجه فاصله ي زيادش با مريخ، نسبت به شبهاي قبل بشيد.
راستي اين روزها موقع غروب، موقع سلطنت زهره هست. چند روزپيش، در يکي از غروبهاي استثنائا صاف اينجا تونستم ببينمش و انصافا خيلي هم قشنگ بود. البته اگه حوصله داشته باشيد و بتونيد مسير زهره رو در آسمان – از لب افق – تو ذهنتون مجسم کنيد، حتي مي تونيد خيلي قبل از غروب خورشيد هم اون رو تو آسمون پيدا کنيد که البته خيلي خيلي لذت بخشه. اما حوصله و دقت خيلي زيادي مي خواد. قدر زهره هم الان تقريبا منهاي 4 هست که بعد از خورشيد و ماه، پرنورترين جرميه که مي شه تو آسمان ديدش. اما از لکه هاي خورشيدي که هم چند روز پيش راجع بهشون نوشته بوديم، خبر مي رسه که اين لکه ها بزرگترين زبانه ي خورشيدي اي رو که تا بحال ثبت شده رو به بيرون پرتاب کردن! راجع به اين لکه ها بيشتر خواهيم نوشت. هنوز هم اگه دقت – و خيلي خيلي مراقبت کنيد – کنيد مي تونيد مثلا فردا در ساعت سه ي خورشيد (ربع اول دايره ي سينوسي) متوجه ي چيزهايي با چشم غير مسلح هم بشيد. اطلاعات بيشتر رو از اينجا بگيريد. راستي، دومين دوره مسابقه برترين وبلاگهاي فارسي هم شروع شده. اگه دلتون خواست! به وبلاگ ما در شاخه علمي - آموزشي راي بدين... فعلا... □ نوشته شده در ساعت 1:30 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
خب به ميمنت و مباركي پخش برنامه ”آسمان شب ، طبيعت فراموش شده“ با تلاشهاي سياوش صفاريان پور دوباره شروع شده و به جز پنجشنبه ها و جمعه ها هرشب از شبكه چهار تلويزيون پخش ميشه. ساعت پخشش هم حدود 6:30 هست و اغلب با 5 تـا 10 دقيقه تاخير شروع ميشه. هفته گذشته و در اولين روز پخش ،آقاي پژمان نوروزي مجري برنامه بودند اما از روز دوم آقاي عبدالرشيدي ( مجري قبلي برنامه پرتو) برنامه رو اجرا ميكنن. البته كاش همونطور كه از قبل قرار بود آقاي افشاريه با صداي فوق العاده شون مجري آسمان شب ميشدن. متاسفانه اشكال كار آقاي عبدالرشيدي در اينجاست كه با حرفهاي اضافه وقت برنامه رو ميگيرن و اين براي برنامه اي كه وقتش 15 دقيقه هست اصلا خوب نيست. جالب اينجاست که ايشون در جشنواره سيما برنده جايزه بهترين مجري هم شدن! كسوف در قطب جنوب موضوعي بود كه در هفته گذشته بيشتر به اون پرداخته شد و چند ارتباط مستقيم با بابك امين تفرشي هم در همين زمينه برقرار شد. ضمن اينكه در اولين روز پوريا ناظمي در مورد لكه هاي خورشيد صحبت كرد. براي سياوش صفاريان پور كه براي مطرح كردن نجوم در رسانه ها و همينطور وقايع نگاري رخدادهاي جامعه نجوم آماتوري ايران زحمت زيادي ميكشه آرزوي موفقيت ميكنيم. □ نوشته شده در ساعت 12:33 AM توسط گروه نجوم روجا
........................................................................................
|
|
©
استفاده از مطالب اين صفحه با ذكر منبع بلامانع است.تمامي حقوق اين سايت متعلق به
گروه نجوم روجا مي باشد .
|
|
![[Powered by Blogger]](http://buttons.Blogger.com/bloggerbutton1.gif){kind=small}
